Δύο οργανώσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κινήσει εναντίον της Ελλάδας τις διαδικασίες που προβλέπονται για όταν ένα κράτος-μέλος της ΕΕ παραβιάζει το Ευρωπαϊκό Δίκαιο για τη χορήγηση ασύλου, σύμφωνα με το διεθνές ειδησεογραφικό δίκτυο Al Jazeera.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι οργανώσεις «Oxfam» και «WeMove Europe» υποστήριξαν πως ο νέος νόμος που ψηφίστηκε το 2020 για το προσφυγικό και τον τρόπο χορήγησης ασύλου διευκόλυνε τον αποκλεισμό αιτούντων άσυλο κι έκανε πιο δύσκολη τη διαδικασία ένστασης της απόρριψης της αίτησής τους. Μάλιστα, στην προσφυγή τους προς την Κομισιόν, οι δύο οργανώσεις αναφέρουν πως αυτές οι παραβιάσεις πραγματοποιούνται «σκόπιμα, σε δραστική κλίμακα, με συστημικό τρόπο και σε συνεχή βάση»
«Με το προηγούμενο καθεστώς, αν κάποιος δεν εμφανιζόταν στη συνέντευξη ή δεν έπαιρνε τον αριθμό μητρώου του, μας δινόταν η δυνατότητα μόνο να αναστείλουμε την αίτησή του. Ο νέος νόμος σου επιτρέπει να την απορρίψεις. Αυτό ισχύει από τον Μάιο. Η Υπηρεσία Ασύλου μπορεί να απορρίψει ή να αναστείλει μια αίτηση» αναφέρει στο δίκτυο ανώτατη πηγή από την Υπηρεσία, που διατηρεί την ανωνυμία της. Αυτό επιτάχυνε τις διαδικασίες ασύλου, με αποτέλεσμα από τον Μάιο να παρατηρηθεί διπλασιασμός των αποφάσεων της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου και να μειώσει τις εκκρεμείς υποθέσεις στο ένα τρίτο, αναφέρει το Al Jazeera. Ωστόσο, η πηγή παραδέχεται: «Ο προηγούμενος νόμος ευνοούσε τους αιτούντες. Ο νέος νόμος έγινε για να πάει στην αντίθετη κατεύθυνση».
Την ίδια ώρα, οι ΜΚΟ καταγγέλλουν την ελληνική κυβέρνηση για ελλιπή παροχή δημοσίων συνηγόρων σε όσους ασκούν ένσταση. Μέλη τους μιλώντας στο δίκτυο υποστηρίζουν ότι η προσφυγή είναι εξαιρετικά περίπλοκη για να υποβληθεί χωρίς να έχεις δικηγόρο. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία τους, μόνο ένας στους πέντε ενάγοντες έχουν ιδιώτη δικηγόρο, λόγω έλλειψης πόρων.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η πιο σοβαρή καταγγελία εναντίον της Ελλάδας στην Κομισιόν αφορά στα παράνομα pushbacks (επαναπροωθήσεις) στα σύνορα. «Χωρίς να επιτρέπει στους πιθανούς αιτούντες άσυλο να υποβάλουν αίτηση για πρώτη φορά, η Ελλάδα κινδυνεύει να επανεισαγάγει πιθανούς πρόσφυγες σε επικίνδυνα περιβάλλοντα που προσπαθούν να εγκαταλείψουν – ένα σοβαρό έγκλημα βάσει της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων» τονίζεται στο ρεπορτάζ. Σε αυτό ο σημείο, ο δημοσιογράφος τονίζει πως η Ελλάδα είναι η χώρα εισόδου του περισσότερου των 60% των προσφυγικών ροών στην Ευρώπη το 2019, ποσοστό που το 2020 έπεσε στο 23%. Και παραθέτει τις κατηγορηματικές προχθεσινές διαψεύσεις του αρμόδιου υπουργού Νότη Μηταράκη στη Βουλή.
Βαρύ φορτίο
Ωστόσο, στο ρεπορτάζ τονίζεται ότι η πολιτική της ΕΕ για τη χορήγηση ασύλου βαραίνει τις χώρες πρώτης υποδοχής, καθώς εκεί υποχρεούνται οι αιτούντες να υποβάλουν αίτηση. Αυτό σημαίνει ότι μια χώρα σαν την Ελλάδα, που αντιπροσωπεύει μόλις το 2% του πληθυσμού της Ένωσης να πρέπει να ανταποκριθεί στο 13% των συνολικών αιτήσεων στην Ευρώπη.
«Δεν υπάρχει καμία άλλη χώρα-μέλος της ΕΕ που να φιλοξενεί τόσο μεγάλο ποσοστό ανθρώπων σε σχέση με τον πληθυσμό της» τονίζει ο Μανόλης Λογοθέτης, επικεφαλής της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης Μεταναστών. «Για παράδειγμα, η Ολλανδία, έχει μια δυνατότητα υποδοχής 5.000 προσφύγων. Το δικό μας σύστημα 100 χιλιάδων. Είναι φυσικό κι επόμενο να μην μπορούμε να παρέχουμε το ίδιο επίπεδο υπηρεσιών» προσθέτει. «Έχουμε δύο επιλογές: ή να αυξήσουμε τη χωρητικότητα ή να μειώσουμε τον αριθμό των ανθρώπων που χρειάζεται να μπουν στο σύστημα. Επιλέξαμε το δεύτερο, που είναι πιο εύκολο και για την τσέπη των Ευρωπαίων φορολογουμένων» καταλήγει.
Ευρωπαϊκό το πρόβλημα
Στο ρεπορτάζ του Al Jazeera επισημαίνεται ότι οι ελληνικές αρχές δεν είναι οι μοναδικές που έχουν δεχθεί επικρίσεις για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Πέρυσι, το Al Jazeera είχε αποκαλύψει καταγγελίες ΜΚΟ για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO).
Σε αυτές συμπεριλαμβανόταν η αποτυχία να διαπιστωθεί αν ο αιτών άσυλο είναι ανήλικος, και η αποτυχία στην παροχή δικηγόρου, αλλά η μεγαλύτερη όλων αφορούσε στον τρόπο διεξαγωγής των συνεντεύξεων, που σύμφωνα με ΜΚΟ έμοιαζαν περισσότερο με ανακρίσεις.
Οι Έλληνες αξιωματούχοι, τονίζεται στο ρεπορτάζ, έχουν πολλές φορές τονίσει ότι η αντιμετώπιση του προσφυγικού στην Ελλάδα απαιτεί μεγαλύτερη ευρωπαϊκή βοήθεια. «Μόνο η Λέσβος κατέγραψε πέρυσι 22.250 αιτήσεις» επισημαίνει η ανώνυμη πηγή της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου και προσθέτει: «Η Αυστρία στο σύνολό της κατέγραψε 12.000. Η Σάμος μόνη της 8.000, περισσότερες από όσες ολόκληρη η Φινλανδία».
Παράλληλα, η πηγή τονίζει: «Η Ελλάδα εφαρμόζει στα νησιά της την ευρωπαϊκή πολιτική. Εφαρμόζει τη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι απευθύνουμε προς την ΕΕ έκκληση για σκληρή δουλειά»
«Το να μας πείτε ότι η κατάσταση είναι δύσκολο κι ότι υπάρχουν προβλήματα δεν είναι νέο για μας. Το γνωρίζουμε πολύ καλά» καταλήγει.
Με πληροφορίες από Al Jazeera
