Μια ενδιαφέρουσα κι επίκαιρη εκδήλωση σχετικά με τις «έξυπνες – ψηφιακές πόλεις» με τίτλο: «”Έξυπνες – Ψηφιακές πόλεις”: κερδοφόρες για τους ομίλους – απρόσιτα πολυεργαλεία σε βάρος του λαού» πραγματοποίησε η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ του ΚΚΕ στις Βρυξέλλες. Την εισήγηση πραγματοποίησε ο ευρωβουλευτής του Κόμματος Κώστας Παπαδάκης ενώ ομιλητής ήταν ο Γρηγόρης Λιονής, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ, δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός του ΕΜΠ.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν φοιτητές από τμήματα Πληροφορικής και του Πολυτεχνείου της Αθήνας που πήραν το λόγο και έθεσαν ερωτήματα και τροφοδότησαν μια πλούσια συζήτηση.
Ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, Κώστας Παπαδάκης στην εισήγησή του (επισυνάπτεται) στάθηκε στο γεγονός ότι οι «έξυπνες πόλεις» αποτελούν κατεξοχήν «”πόλεις των μονοπωλίων” πράσινων και ψηφιακών, κατασκευαστικών και ομίλων νέων τεχνολογιών που μέσα από αυτόν τον σχεδιασμό βρίσκουν διέξοδο για τα συσσωρευμένα κεφάλαια τους.(…) Τα διοικητικά σχήματα τέτοιων πόλεων είναι αποκαλυπτικά των στοχεύσεών τους. Η συνήθης μέθοδος που ακολουθείται είναι οι γνωστές ΣΔΙΤ, οι συμπράξεις ιδιωτών και κράτους και επομένως και των περιφερειών-δήμων, που αποτελούν μονάδες διοίκησης και άσκησης λειτουργιών εξουσίας του αστικού κράτους. Στις συμπράξεις αυτές εντάσσονται τις περισσότερες φορές τα πανεπιστήμια, αντίστοιχα τεχνολογικά πάρκα, ΜΚΟ κλπ. Προϋπόθεση δηλαδή είναι η διασύνδεση και διαπλοκή όλων των λειτουργιών του αστικού κράτους, με στόχο να εξυπηρετηθούν ενιαία και πιο αποτελεσματικά τα στρατηγικά συμφέροντα της άρχουσας τάξης.»
Σχετικά με την αξιοποίηση της τεχνολογίας ώστε να μειωθεί ο ανθρώπινος μόχθος τόνισε τα εξής: «Η εξέλιξη των ευρυζωνικών δικτύων, των υψηλών ταχυτήτων του 5G και η προοπτική του 6G,της τεχνητής νοημοσύνης, του “Ίnternet of things”, των “big data”, των υπολογιστικών νεφών ή οι σύγχρονες μέθοδοι αποθήκευσης ενέργειας προσφέρουν πολύ μεγάλες δυνατότητες για να διευκολυνθεί και να απλοποιηθεί η ζωή του λαού. Όμως αυτό που καταγράφεται είναι ο περιορισμός και η καθήλωση των δυνατοτήτων τους με βάση το κριτήριο του καπιταλιστικού κέρδους, ο τεμαχισμός κι η εμπορευματοποίηση λειτουργιών με το αζημίωτο προκειμένου να θησαυρίζουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι.»
Ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στο λεγόμενο «πράσινο δακτύλιο» που εφαρμόζουν οι «έξυπνες πόλεις». Όπως τόνισε «καθιερώνονται νόμοι και κανονισμοί που ευνοούν τους ομίλους και ασκούν πρακτικά πιέσεις με κάθε είδους πρόστιμα, κυρώσεις και περιορισμούς στο λαό για να αγοράσουν ηλεκτρικό αυτοκίνητο που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις “πράσινες και ψηφιακές” επιταγές του κεφαλαίου. Άλλωστε, όπως διακηρύσσεται από ΕΕ, κυβερνήσεις και τοπικές αρχές μια αποτελεσματική εκδοχή τέτοιων πόλεων πρέπει να ωθεί “στην προσαρμογή και την αλλαγή συνηθειών και του ίδιου του πληθυσμού της”. Εν ολίγοις είτε έχει είτε δεν έχει το εργατικό λαϊκό νοικοκυριό πρέπει να προσαρμοστεί στις “πράσινες” και ψηφιακές κατευθύνσεις.
Στη συνέχεια ανέδειξε με παραδείγματα σύγχρονους τρόπους καταστολής που αξιοποιεί το αστικό κράτος ενάντια στο εργατικό-λαϊκό κίνημα με «καταγραφή των πάντων με χρήση καμερών και drοne τεχνητής νοημοσύνης για υπολογισμό πλήθους, πρόληψη συνωστισμών, όπως ονομάζουν εύηχα την καταστολή κινητοποιήσεων αλλά και αναγνώριση ύποπτων ή απότομων κινήσεων μέσω robodrone.
H λεγόμενη “έξυπνη” αστυνόμευση περιλαμβάνει επίσης αισθητήρες ανάλυσης πλήθους πχ σε μια συγκέντρωση όπου σε πραγματικό χρόνο παρέχει λεπτομέρειες όπως το όνομα, την ηλικία, τη διεύθυνση του κατοίκου (ανάλογα με την απαίτηση), τα οποία εμφανίζονται στην οθόνη καθώς παρακολουθείται το πλήθος. Ο δε αισθητήρας ανάλυσης διάθεσης εμφανίζει την ψυχική διάθεση κάθε ατόμου που παρακολουθείται σε μια κλίμακα από μπλε έως κόκκινο όπου το μπλε δείχνει ηρεμία και το κόκκινο δείχνει θυμό ενώ άλλες καταστάσεις διάθεσης υποδεικνύονται με διαφορετικές αποχρώσεις που βρίσκονται εντός του εύρους αυτού.»
Ο Κώστας Παπαδάκης υπογράμμισε ότι «οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής αποτελούν τροχοπέδη της ιστορικής, επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης ενώ σημείωσε ότι φωτίζεται η αναγκαιότητα ενός ριζικά διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης, του σοσιαλισμού όπου όλες οι εγχώριες ενεργειακές πηγές και τα μέσα παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της Ενέργειας, όλες οι υποδομές θα αποτελούν κοινωνική ιδιοκτησία με το λαό να απολαμβάνει όλη την συλλογική «ευφυία» και πρόοδο της ανθρώπινης γνώσης, της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης προς το δικό του συμφέρον.»
Σημείωσε ακόμα ότι η επικείμενη μάχη των Τοπικών Εκλογών «δίνει τη δυνατότητα ενίσχυσης της “Λαϊκής Συσπείρωσης”, του ψηφοδελτίου που στηρίζει το ΚΚΕ, ενάντια στους συνδυασμούς των αστικών κομμάτων που στηρίζουν τη στρατηγική του κεφαλαίου. Για να δυναμώσει έτσι το μόνο αντίπαλο δέος στην αντιλαϊκή πολιτική που χτυπάει όλο το εύρος της ζωής των εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων και την οποία υλοποιούν πρόθυμα στους δήμους και τις Περιφέρειες οι εκλεκτοί των ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, των άλλων κομμάτων μιας χρήσης. Για να πάρει απάντηση η πολιτική που πετσοκόβει τη χρηματοδότηση στους δήμους και στο όνομα της “ανταποδοτικότητας” λεηλατεί εκ νέου τα λαϊκά εισοδήματα. Για να αποδυναμωθούν όλοι όσοι υλοποιούν πρόθυμα όλες τις αντεργατικές κατευθύνσεις.
Στις 8 Οκτώβρη ψηφίζουμε τους συνδυασμούς της “Λαϊκής Συσπείρωσης”, τα ψηφοδέλτια που τα απαρτίζουν αυτοί που γνωρίζει ο λαός από τη δράση και την αγωνιστική, ανυποχώρητή τους στάση.»
Από την πλευρά του ο Γρηγόρης Λιονής εισαγωγικά όρισε το τι είναι πόλη αναφέροντας τα εξής: «Η πόλη δεν είναι ένα συγκρότημα από σπίτια, ένα συγκρότημα από δρόμους, ένα συγκρότημα από συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης. Η πόλη είναι οι κάτοικοι των πόλεων, είναι πολίτες οι λεγόμενοι, είναι οι εργαζόμενοι και η ίδια η εργατική τάξη στην πραγματικότητα. Η πόλη τελικά είναι πολύ στενά δεμένη με την ίδια τη δομή της κοινωνίας. Σήμερα με τον καπιταλισμό η πόλη τελικά αντανακλά τις ίδιες τις σχέσεις παραγωγής, αντανακλά τους ανθρώπους που ζούνε μέσα στην πόλη και εργάζονται.»
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην προσπάθεια του κεφαλαίου να αυξήσει την κερδοφορία του σημειώνοντας πως «όλες οι πλευρές της ζωής περνάμε μέσα από την ψηφιακή σφαίρα και αυτό είναι τεράστιο επίτευγμα του κεφαλαίου στο κυνήγι της αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης. Διότι το δίωρο ή τρίωρο της μετακίνησης δεν το πληρώνει. Γιατί μπορείς να μείνεις οπουδήποτε χωρίς να υπάρχει η ανάγκη μιας υποδομής για γρήγορες μετακινήσεις εκατομμυρίων ανθρώπων προς τα εκεί που δουλεύουν από εκεί που μένουν. Ήδη πολλές εταιρείες σου λένε πού μένεις για να σου πουν πόσα θα σου δώσουν.»
Ο Γρηγόρης Λιονής αναφέρθηκε επίσης και στη σχέση της τεχνολογίας με τις σχέσεις παραγωγής και πως αυτές αλληλεπιδρούν αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Η “ψηφιακή πόλη” δεν είναι η ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης αλλά είναι πως οι νέες τεχνολογίες που έχουμε παράξει όλοι ως ανθρωπότητα υλοποιούνται τώρα με αρχή, μέση και τέλος με κριτήριο την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων, το ποσοστό κέρδους, τη δυνατότητα που έχει το κεφάλαιο να χρησιμοποιήσει τα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια. Στο ένα ή στο άλλο σημείο είναι ένα κομμάτι μιας ευρύτερης στρατηγικής που έχει να κάνει με την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, που έχει να κάνει με την “πράσινη ενέργεια».
Γιατί φυσικά εμείς δεν είμαστε τεχνοφοβικοί, δεν φοβόμαστε την ψηφιακή τεχνολογία. Ξέρουμε τις τεράστιες δυνατότητες που θα δώσει μια τέτοια υποδομή. Ξέρουμε τη δυνατότητα που υπάρχει αν έχεις μια τόσο μεγάλη και αναλυτική χαρτογράφηση της κοινωνίας να καταλάβεις τι κάνει πολύ γρήγορα. Ξέρουμε δηλαδή ότι ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός όταν υπάρχει μια υποδομή “έξυπνης πόλης” μπορεί ελέγξει όλα τα εργοστάσια, τι ακριβώς κάνουν αλλά και μπορεί να προβλέψει με πολύ μεγάλη ακρίβεια και ποιες είναι ανάγκες της κοινωνίας την επόμενη μέρα.»
Κλείνοντας την ομιλία του ο Γρηγόρης Λιονής στάθηκε στην ανάγκη για ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της οικονομίας και της εξουσίας λέγοντας τα παρακάτω: «Αν λοιπόν φωτογραφίζει κάτι η ανάπτυξη σήμερα δεν είναι ότι η τεχνολογία θα μας λύσει το πρόβλημα. Είναι ακριβώς το ανάποδο. Είναι ότι η τεχνολογία φωνάζει για την ανάγκη πολιτικής λύσης και λέει στους ανθρώπους να δουν “τι ακριβώς περιμένετε”. Έχει φτάσει περίτρανα η ώρα που οι πολλοί δεν χρειάζονται καθόλου τους λίγους. Με έναν πολύ πασίδηλο τρόπο ξημερώνει μια μέρα που η κοινωνικοποιημένη παραγωγή δεν είναι προ των πυλών αλλά είναι εδώ. Και πλέον στενάζει κάτω από ένα ζυγό των μονοπωλίων, ένα ζυγό των μονοπωλίων που χρησιμοποιεί πλευρές αυτής της διαδικασίας για να καθυποτάξει περισσότερο τους εργαζόμενους. Κι αν θέλετε αυτό πρέπει να συζητήσουμε. Να συζητήσουμε πως στον 21ο αιώνα θα αξιοποιήσουμε και τις νέες παραγωγικές δυνατότητες πατώντας πάνω στην πολύ στέρεη βάση, πάνω στην ουσία που έχουμε δομήσει όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, πάνω στα διδάγματα για το πως άλλαξε η ανθρώπινη κοινωνία. Αν κάτι μας δείχνει η συζήτηση που κάνουμε σήμερα είναι ότι η αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στο επίπεδο των παραγωγικών δυνάμεων. Αν κάτι μπορούμε να συμφωνήσουμε είναι ότι ενώ οι “ψηφιακές πόλεις” στον καπιταλισμό θα είναι “ψηφιακές φυλακές” όπου οι εργαζόμενοι θα δουλεύουν ακόμη περισσότερο, οι ίδιες οι “ψηφιακές πόλεις” φωνάζουν για την ανάγκη σοσιαλισμού, για ένα νέο κοινωνικοοικονομικό σύστημα της εργατικής εξουσίας που οι ψηφιακές υποδομές κυριολεκτικά θα μπορούν να λύσουν μια σειρά από προβλήματα.
Μέσα από την μάχη των τοπικών εκλογών και την ισχυροποίηση της «Λαϊκής Συσπείρωσης», που στηρίζει το ΚΚΕ τόνισε πως είναι «μια ευκαιρία να ισχυροποιηθούν οι εστίες αντίστασης. Να ενισχυθούν οι αγωνιστές, οι πρωτοπόροι, αυτοί που προσπαθούν μέσα σε αυτή τη στυγνή πραγματικότητα να βάλουν αναχώματα.»