Αλλαγές χρήσης, ημιυπαίθριοι και αντίστοιχες… παρεμβάσεις που ανήκουν στην κατηγορία 4 φαίνεται πως περιλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο στην πίτα των κτισμάτων που έχουν κάνει υπαγωγή στην πλατφόρμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, καθώς αποτελούν μία στις τρεις δηλώσεις.
Μέχρι σήμερα, από παράβολα και πρόστιμα έχουν εισπραχθεί περισσότερα 2,5 δισ. ευρώ, ενώ με την εκπνοή και της τελευταίας προθεσμίας αναμένεται να μπουν σταδιακά στα ταμεία επιπλέον 2 δισ. ευρώ. Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες το ΤΕΕ, με αφορμή τη λήξη της ευνοϊκής ρύθμισης, η οποία δίνει τη σκυτάλη στα προσαυξημένα πρόστιμα και αποκλείει τα μεγάλα αυθαίρετα από τη διαδικασία.
Τι προκύπτει, όμως, από την πλατφόρμα του ΤΕΕ; Ειδικότερα:
- Εχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής περίπου 1,9 εκατομμύρια αυθαίρετα, με τα 1,7 εκατομμύρια από αυτά να έχουν ενταχθεί σε όλους τους νόμους ή να μπορούν να ενταχθούν στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου 4495/2017.
- Εχουν εκδοθεί συνολικά περισσότερες από 2,2 εκατομμύρια βεβαιώσεις μεταβίβασης που περιλαμβάνουν τόσο τα κτίρια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις περί αυθαιρέτων όσο και κτίρια και ακίνητα χωρίς αυθαιρεσία.
- Σε οριστική υπαγωγή βρίσκονται 505.424 ακίνητα με αυθαιρεσίες, ενώ ακόμη 311.390 έχουν περαιώσει τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος 4495/2017.
- Τα πραγματοποιηθέντα έσοδα από τις δηλώσεις αυθαιρέτων, από τους νόμους 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, έχουν υπερβεί αθροιστικά τα 2,5 δισ. ευρώ τα τελευταία εννέα χρόνια, περιλαμβανομένων των παραβόλων και των προστίμων, και με βάση τις δηλώσεις που έχουν υποβληθεί, αλλά και αυτές που εκκρεμούν, υπολογίζεται ότι θα εκκρεμούν σε δόσεις για τα επόμενα χρόνια περισσότερα από 2 δισ. ευρώ επιπλέον.
- Η αναλογία παραμένει διαχρονικά σταθερή με πολύ μικρές διακυμάνσεις σταθερά 1 στα 3 ακίνητα που δηλώνεται αυθαιρεσία είναι κατηγορίας 4 (παρεμβάσεις όπως ημιυπαίθριοι, αλλαγές χρήσης κ.λπ.).
- Ενα στα τρία αυθαίρετα είναι κατηγορίας 5 (πολύ μεγάλες παραβάσεις).
- Η κατηγορία 3 (μικρές παραβάσεις) κινείται πέριξ του 10%.
- Οι κατηγορίες 1 και 2 (παλαιότερα αυθαίρετα) συγκεντρωτικά κυμαίνονται πέριξ της 1 στις 5 δηλώσεις.
Τι έγινε όμως τον Σεπτέμβριο που ήταν οι τελευταίες μέρες προτού εκπνεύσει η προθεσμία για τα μεγάλα αυθαίρετα και η επιβολή επιπλέον προστίμων για τις υπόλοιπες κατηγορίες; Σύμφωνα με το ΤΕΕ, υποβλήθηκαν περισσότερες από 200.000 δηλώσεις, περιλαμβανομένων και των αντίστοιχων βεβαιώσεων.
Συγκεκριμένα, το πληροφοριακό σύστημα δηλώσεων αυθαιρέτων κατέγραψε τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου ιστορικό ρεκόρ νέων δηλώσεων, σταθερά πέριξ των 10.000 κάθε ημέρα, με κορύφωση την Παρασκευή 25/9/2020 με 12.500 δηλώσεις. Παράλληλα, οι καταβολές παραβόλων για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου εκτινάχθηκαν αριθμητικά, πλησιάζοντας τις 160.000 συνολικά. Τα έσοδα από τα παράβολα, που αποτελούν πόρο του προϋπολογισμού, πλησίασαν τα 45 εκατ. ευρώ τον 9ο του 2020.
Ταυτόχρονα, η ημερήσια καταβολή παραβόλων εκτινάχθηκε στα 28.000 περίπου, όταν η μέγιστη κορύφωση στο παρελθόν ήταν την περίοδο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 2018 με 8.500 παράβολα.
Αξίζει να σημειωθεί πως αμέσως μετά τη λήξη της προθεσμίας και κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ για την ολοκλήρωση των διαδικασιών των δηλώσεων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα, για το διάστημα των πρώτων 5 ημερών (1/10 – 5/10, από τη 15νθήμερη προθεσμία που έχει δοθεί) κατεβλήθη παράβολο συνολικά σε 4.176 περιπτώσεις.
Από τα διαθέσιμα δεδομένα των δηλώσεων στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, παρατηρούνται οι εξής τάσεις:
- Σχετική επιτάχυνση δηλώσεων και πληρωμών σε περιόδους λήξης προθεσμιών, αλλά και σχετική κάμψη σε περιόδους που επηρεάζονται από συναφείς εξελίξεις.
- Ο μέσος όρος καθημερινών δηλώσεων στο πληροφοριακό σύστημα ανέρχεται στις 400-500. Στις περιόδους λήξης προθεσμιών ο καθημερινός φόρτος εκτοξεύεται.
- Το 25% αφορά ακίνητα χωρίς καμία οικοδομική άδεια, ενώ το 75% αφορά αυθαιρεσίες σε κτίσματα με οικοδομική άδεια. Λόγω της πρόβλεψης του νόμου να επιβαρύνονται όσα αυθαίρετα δεν έχουν καμία προηγούμενη έκδοση αδείας, τα αντίστοιχα ποσοστά επιβαρύνουν περισσότερο τις αντίστοιχες δηλώσεις, οπότε σε κτίσματα χωρίς οικοδομική άδεια αντιστοιχεί το 28% των προστίμων, ενώ σε κτίσματα με οικοδομική άδεια το 72% των προστίμων, περίπου.
- Από το σύνολο των στοιχείων προκύπτει ότι 3 στις 10 δηλώσεις αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και 7 στις 10 δηλώσεις ακίνητα εντός σχεδίου.